Bài viết TIẾP CẬN TRONG KIỂM SOÁT MỤN VỀ DÀI HẠN của Bs. Trương Tấn Minh Vũ.
CÁC CƠ CHẾ GÂY MỤN
Tăng bít tắc nang lông, tăng tiết bã nhờn và tăng phản ứng viêm với vi khuẩn C.acnes.
- Tăng bít tắc nang lông: có thể do yếu tố nội sinh hay ngoại sinh như tăng sừng hoá nang lông, ít vệ sinh mặt, bôi những sản phẩm gây bít tắc nang lông.
- Tăng tiết bã nhờn: do yếu tố thúc đẩy chính là hormon androgen…
- Tăng phản ứng viêm với vi khuẩn C.acnes: do sự phát nhanh của vi khuẩn C.acnes trong môi trường nhiều lipid ở nang lông và đáp ứng miễn dịch quá mức của da đối với vi khuẩn C.acnes gây mụn viêm…
CÁC GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ HIỆN NAY
- Cải thiện bít tắc nang lông: rửa mặt thường xuyên, dùng peel để lấy đi lớp sừng hoá quá mức, dùng các sp như benzoyl peroxide, retinoids để giảm lớp sừng, hạn chế dùng sản phẩm có nhiều dầu dễ tạo nhân mụn…
- Cải thiện tiết bã nhờn: dùng các thuốc kháng androgen như thuốc tránh thai, spironolactone…
- Cải thiện phản ứng viêm với vi khuẩn C.acnes: duy trì độ pH da có tính acid để kiềm chế sự phát triển của vi khuẩn, sử dụng thuốc kháng sinh để kiểm soát vi khuẩn, sử dụng thuốc kháng viêm để kiểm soát tình trạng viêm trong mụn…
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN MỤN TRÊN DA MẶT
- Trước tuổi dậy thì: đây là giai đoạn da mặt có biểu hiện hoàn hảo nhất: da đều màu, mịn, lỗ chân lông nhỏ, săn chắc và rất hiếm khi xuất hiện mụn.
- Tuổi dậy thì –> 45 tuổi: đây là giai đoạn xuất hiện mụn nhiều nhất trong cuộc đời, với sự tăng hoạt động của tuyến bã nhờn (chịu sự chi phối của hormone androgen), lỗ chân lông to hơn, da mặt nhờn hơn, xuất hiện tình trạng như mụn do vi khuẩn, viêm da tiết bã do nấm và một số tình trạng khác liên quan đến tiết bã nhờn quá mức.
- Sau 45 tuổi: giai đoạn này ít xuất hiện mụn hơn, da khô hơn do các tuyến bã nhờn giảm hoạt động.
TIẾP CẬN TRONG KIỂM SOÁT MỤN VỀ DÀI HẠN
- Có nhiều nguyên nhân khác nhau tác động lên đơn vị nang lông bã nhờn để gây ra tình trạng bít tắc nang lông và tăng tiết bã nhờn, từ đó gây ra tình trạng mụn. Sự tăng hoạt động của tuyến bã nhờn là nguyên nhân chính gây ra sự khác biệt về làn da ở các giai đoạn khác nhau; vì vậy việc làm thoái hoá, giảm hoạt động của tuyến bã nhờn về dài hạn đồng thời kéo theo sự giảm mụn về dài hạn.
- Da là cơ quan dễ tiếp cận nhất trên cơ thể, vì vậy việc điều trị tại chỗ phải được ưu tiên hơn là điều trị toàn thân. Hiện tại có tương đối nhiều các thiết bị có thể làm tổn thương đơn vị nang lông tuyến bã để thúc đẩy sự thoái hoá của tuyến bã, từ đó cải thiện tình trạng mụn về lâu dài mà không lo các tác dụng phụ khi điều trị bằng đường toàn thân.
- Các thiết bị năng lượng có thể gây tổn thương tuyến bã dùng trong điều trị mụn cho kết quả tốt như các thiết bị laser 585nm, 1540nm, 1450nm, xung dài 755nm, 1064nm, fractional pico 1064nm…và mới nhất là 1726nm, hoặc các thiết bị khác như needle RF, HIFU.
