Khoảng 1/100 bà mẹ mang thai có cổ tử cung yếu khi mang thai, không thể giữ em bé đến cuối thai kỳ. Trong trường hợp này được gọi là cổ tử cung ngắn, làm nó mở ra sớm trong thai kỳ và làm tăng nguy cơ sinh non hoặc sảy thai. Để kiểm soát tình trạng này, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật gọi là khâu eo tử cung, trong đó cổ tử cung được khâu lại để giúp giữ em bé. Bác sĩ sẽ chẩn đoán có vấn đề về cổ tử cung và quyết định xem bạn có cần làm thủ thuật hay không. Trong bài viết này, Nhà Thuốc Itppharma sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về khâu cổ tử cung, quy trình và những rủi ro liên quan.
Khâu eo tử cung là gì?
Khâu eo tử cung là một loại phẫu thuật có thể giúp củng cố cơ cổ tử cung và ngăn ngừa sinh non. Trong quá trình khâu cổ tử cung, một mũi khâu chắc chắn sẽ được khâu vào và xung quanh cổ tử cung, giúp cổ tử cung luôn đóng kín dưới sức nặng của em bé. Phẫu thuật thường đòi hỏi phải đóng cổ tử cung qua âm đạo (khâu qua âm đạo). Một phương pháp khác liên quan đến việc thực hiện khâu qua một vết rạch ở bụng (khâu qua bụng). Khâu qua bụng thường dành cho những bệnh nhân không thể khâu qua âm đạo (ví dụ như những người trước đó đã được phẫu thuật cắt bỏ khí quản) hoặc những người đã từng thất bại trong việc khâu qua âm đạo.
Thủ thuật này đã thịnh hành hơn 50 năm, thường được thực hiện trong giai đoạn thứ hai của thai kỳ để giữ thai cho đến tuần thứ 37. Khâu cổ tử cung chỉ được thực hiện nếu cần thiết và được bác sĩ chỉ định.
Khi nào cần khâu eo cổ tử cung
Việc khâu eo cổ tử cung được thực hiện trong các trường hợp dưới đây:
- Nguy cơ sảy thai do tử cung có hình dạng bất thường hoặc cổ tử cung bị tổn thương.
- Sinh non trước đó hoặc sảy thai trong giai đoạn thứ hai của thai kỳ do cổ tử cung không đủ năng lực.
- Những thay đổi ở cổ tử cung có thể dẫn đến sinh non .
- Một cuộc phẫu thuật trước đó hoặc chấn thương cổ tử cung do lực phá hủy hoặc sự giãn nở.
- Tiền sử viêm hoặc nhiễm trùng.
- Cổ tử cung ngắn.
Các yếu tố trên khiến người mẹ dễ sinh non và do đó có thể phải khâu lại. Tuy nhiên, thủ tục không được thực hiện quá sớm trong thai kỳ.
Khâu vòng cổ tử cung được tiến hành ở thời điểm nào?
Khâu cổ tử cung thường được thực hiện khi thai được 12 đến 14 tuần tuổi. Trong một số trường hợp, thủ thuật này được thực hiện ở tuần thứ 24 nhưng hiếm khi do nguy cơ túi ối bị vỡ.
Một số phụ nữ phải tiến hành khâu khẩn cấp trong giai đoạn sau nếu cổ tử cung đã bắt đầu mở (2 đến 4cm). Thủ tục chỉ được thực hiện nếu bác sĩ chẩn đoán các vấn đề về cổ tử cung trong quá trình kiểm khám thai.
Quá trình khâu eo tử cung
Cổ tử cung ngắn hay hở eo tử cung được chẩn đoán bằng tiền sử sảy thai và thông qua siêu âm. Chụp giúp xác định độ giãn cổ tử cung và cổ tử cung ngắn (chiều dài cổ tử cung dưới 25mm). Đây là quá trình chuẩn bị cho thủ tục:
- Siêu âm được thực hiện để kiểm tra sức khỏe của thai nhi. Xét nghiệm máu kiểm tra xem có bất kỳ bệnh nhiễm trùng nào không.
- Người mẹ nên tránh ăn hoặc uống nước trong tám giờ trước khi phẫu thuật để tránh buồn nôn và nôn trong quá trình phẫu thuật.
- Người mẹ nên tránh quan hệ tình dục trong một tuần trước khi làm thủ thuật khâu eo tử cung.
- Ngừng dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Làm thế nào được chẩn đoán cần khâu eo tử cung?
Các xét nghiệm giúp chẩn đoán cổ tử cung không đủ năng lực trong giai đoạn thứ hai bao gồm:
- Siêu âm qua âm đạo: Đánh giá chiều dài của cổ tử cung và được sử dụng để kiểm tra xem màng có nhô ra khỏi cổ tử cung hay không.
- Khám vùng chậu: Đánh giá xem túi ối đã bắt đầu nhô ra ngoài qua lỗ chưa (sa cổ tử cung khi mang thai). Nếu bào thai nằm trong ống cổ tử cung hoặc âm đạo, điều này cho thấy cổ tử cung không đủ năng lực.
- Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm: Nếu màng thai nhi có thể nhìn thấy và siêu âm cho thấy dấu hiệu viêm nhiễm, một mẫu nước ối (chọc ối) sẽ được lấy để chẩn đoán hoặc loại trừ nhiễm trùng túi ối và nước ối (viêm màng ối).
Các phương pháp khâu eo tử cung
Có nhiều loại khâu cổ tử cung khác nhau. Bác sĩ sẽ kiểm tra cơ thể người mẹ và sẽ đưa ra được phương pháp khâu tử cung phù hợp và tốt nhất dành cho từng đối tượng. Các loại khâu cổ tử cung:
- Thủ thuật Mc Donald: Đây là loại khâu cổ tử cung phổ biến nhất, được thực hiện trong giai đoạn thứ hai của thai kỳ và được loại bỏ vào khoảng 37 tuần.
- Thủ thuật Shirodkar: Khâu vòng vào thành cổ tử cung thay vì mở ra được cho là làm giảm khả năng nhiễm trùng. Nghiên cứu cho thấy rằng chỉ khâu Shirodkar hiệu quả hơn so với khâu Mcdonald trong việc kéo dài thai kỳ, giảm tỷ lệ sinh non và cải thiện kết quả sơ sinh. Chỉ khâu này là vĩnh viễn và sẽ không được cắt bỏ trước khi sinh, do đó việc sinh mổ là cần thiết.
- Khâu eo tử cung qua ngã bụng: Điều này được đặt thông qua một vết mổ ở bụng (xuyên bụng), chứ không phải được đưa vào qua âm đạo. Nó ít phổ biến hơn nhưng có thể cần thiết nếu chiều dài cổ tử cung quá ngắn để có thể thực hiện qua đường âm đạo (xuyên âm đạo) hoặc nếu đường khâu trước đó không thành công. Một mũi khâu xuyên bụng sẽ không được gỡ bỏ và sẽ tồn tại vĩnh viễn. Em bé trong bụng sẽ cần được sinh mổ.
Chỉ khâu eo tử cung là một loại chỉ không tan, bản rộng 5mm (Mersilene). Khâu vòng tử cung được thực hiện như một biện pháp phòng ngừa – một phương pháp phòng ngừa sinh non.
Khâu vòng tử cung được thực hiện như một thủ thuật khẩn cấp (thường là vào cuối thai kỳ) sau khi cổ tử cung đã bắt đầu có những thay đổi có khả năng dẫn đến chuyển dạ và sinh non.
==>> Xem thêm bài viết khác tại nhà thuốc: Rối loạn kinh nguyệt sau sinh là gì? Nguyên nhân, cách khắc phục cho mẹ
Rủi ro của khâu vòng cổ tử cung
Cũng giống như tất cả các thủ tục phẫu thuật khác thì cũng sẽ có những rủi ro khi khâu eo cổ tử cung. Một số phụ nữ thực hiện thủ thuật khâu cổ tử cung vẫn sẽ bị sảy thai muộn hoặc sinh non. Các rủi ro liên quan bao gồm:
- Xảy ra chảy máu.
- Tổn thương gây ra cho cổ tử cung hoặc bàng quang.
- Nhiễm trùng cổ tử cung.
- Vỡ ối do tai nạn hoặc sớm.
- Chuyển dạ và sinh non.
- Hẹp cổ tử cung – thu hẹp vĩnh viễn cổ tử cung.
- Khó sinh do nơi cổ tử cung không giãn ra, có thể do mô sẹo gây ra
- Tổn thương cổ tử cung nếu quá trình chuyển dạ diễn ra trong khi vết khâu vẫn còn nguyên.
- Việc khâu không phải lúc nào cũng thành công.
- Đôi khi không thể thực hiện thủ thuật này do nếu đã có hiện tượng giãn cổ tử cung tiến triển và cổ tử cung mở quá nhiều, thì không thể luồn chỉ khâu.
Khâu cổ tử cung có thể không phù hợp với một số người. Nó có thể bị chống chỉ định trong các trường hợp sau:
- Cổ tử cung giãn >4cm.
- Viêm cổ tử cung đáng kể.
- Có bị nhiễm trùng.
- Chảy máu âm đạo.
- Các cơn co thắt đã bắt đầu.
- Nước ối đã vỡ.
- Chuyển dạ sớm hoặc sinh non sắp xảy ra.
- Nếu bạn đang mang thai đôi hoặc thai ba; không có bằng chứng rõ ràng cho thấy liệu khâu cổ tử cung có ngăn ngừa sinh non ở những trường hợp mang đa thai hay không.
Các lựa chọn thay thế cho khâu vòng cổ tử cung
Sử dụng progesterone đặt âm đạo trong thai kỳ có thể làm giảm nguy cơ sinh non ở một số người và có thể được sử dụng như một biện pháp thay thế cho khâu cổ tử cung. Nó có thể phù hợp với những bà mẹ nếu mang thai đơn và được biết là có chiều dài cổ tử cung ngắn (2cm), được xác nhận bằng siêu âm.
Progesterone là một loại hormone giúp tử cung phát triển trong thai kỳ; nó cũng ngăn ngừa các cơn co thắt. Progesterone có thể được cung cấp dưới nhiều hình thức khác nhau, chẳng hạn như gel hoặc thuốc đặt âm đạo, và có thể dùng đến 24 tuần. Nói chuyện với bác sĩ sản khoa của bạn nếu bạn cảm thấy progesterone có thể phù hợp với bạn.
Các hỏi thường gặp về khâu eo cổ tử cung
Thủ thuật khâu vòng cổ tử cung có đau không?
Trong vài ngày sau thủ thuật, phụ nữ sẽ bị chuột rút và chảy máu nhẹ hoặc ra máu là điều bình thường. Để giảm bớt bất kỳ cơn chuột rút hoặc khó chịu nào, bác sĩ có thể kê đơn thuốc cho bạn. Nếu như xảy ra đau bụng hoặc đau dữ dội thì cần liên hệ ngay với bác sĩ.
Phụ nữ có thể quan hệ tình dục trước và sau thủ thuật khâu cổ tử cung được không?
Bác sĩ có thể yêu cầu phụ nữ kiêng sinh hoạt tình dục trong một tuần trước khi làm thủ thuật khâu cổ tử cung và có thể trong một tuần đến 10 ngày sau khi thủ thuật hoàn tất để vết khâu cổ tử cung lành lại.
Việc phụ nữ cảm thấy sợ hãi hoặc thắc mắc nếu phải thực hiện thủ thuật khâu cổ tử cung là điều tự nhiên. Thủ tục này có tỷ lệ thành công gần 90% trong tất cả các trường hợp. Phụ nữ được chẩn đoán có cổ tử cung ngắn hoặc hở eo tử cung trong khi mang thai có thể bị tình trạng này trong những lần mang thai tiếp theo. Phụ nữ phải trao đổi thẳng thắn với bác sĩ về cách lập kế hoạch để có một thai kỳ khỏe mạnh, hỏi họ bất kỳ câu hỏi nào họ có và giải quyết những lo lắng của họ.
Mất bao lâu để hồi phục sau khi khâu cổ tử cung?
Điều quan trọng là bạn phải làm theo các hướng dẫn chăm sóc sau một cách cẩn thận để giảm thiểu các biến chứng. Bạn sẽ cần nghỉ ngơi trong 7-10 ngày sau khi làm thủ thuật để cơ thể có cơ hội hồi phục. Việc bị chuột rút, chảy máu nhẹ, đốm nhỏ hoặc tiết dịch màu nâu trong vài ngày sau đó là điều bình thường.
Tôi không nên làm gì sau khi khâu cổ tử cung?
Sau khâu eo tử cung cần kiêng gì? Bác sĩ sản khoa sẽ khuyên bạn nên tránh các hoạt động gắng sức hoặc tập thể dục trong khoảng một tuần sau khi làm thủ thuật. Khâu eo cổ tử cung có đi lại được không? Nên hạn chế đi lại cho đến khi bác sĩ nói có thể hoạt động như bình thường. Không đưa bất cứ thứ gì vào hoặc xung quanh âm đạo có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm cả dụng cụ thụt rửa âm đạo, sản phẩm dành cho phụ nữ hoặc đồ chơi tình dục.
==>> Xem thêm bài viết khác tại nhà thuốc: [Chia sẻ] Một số kiến thức về sinh mổ mà bà bầu cần biết
Đối với những phụ nữ đã trải nhiều lần sẩy thai, chuyển dạ sớm hoặc những người có thể bị cổ tử cung yếu, thì việc mang thai có thể là một khoảng thời gian lo lắng. Nếu bạn đã được chẩn đoán là suy cổ tử cung hoặc cổ tử ngắn hay hở eo tử cung thì khâu vòng cổ tử cung hay khâu eo tử cung được cho là phương pháp giúp phòng ngừa sinh non.
Tài liệu tham khảo
Tác giả: Zarko Alfirevic, Tamara Stampalija, Nancy Medley, Cervical stitch (cerclage) for preventing preterm birth in singleton pregnancy, nguồn Pubmed. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2023.
